

Применение микроканальных реакторов для производства биодизельного топлива
https://doi.org/10.18412/1816-0387-2025-2-3-17
Аннотация
В последнее время в связи с истощением запасов углеводородного топлива на фоне высоких темпов снижения его запасов значительное внимание уделяется разработке эффективных методов синтеза биотоплива и биодизельного топлива, в том числе из возобновляемых источников сырья. Однако высокая себестоимость производства биодизельного топлива требует разработки новых технологических подходов, что способствовало тому, что в химии и химической технологии стало активно развиваться направление по применению микроканальных (микрофлюидных) технологий для синтеза биодизельного топлива. Применение микроканальных (МК) реакторов способствует интенсификации и безопасности химических процессов, что приводит к экономической и экологической выгоде для химической промышленности. Миниатюрные размеры МК-реакторов позволяют экономить материалы при их изготовлении, а также ресурсы в процессе эксплуатации. Повышенные значения тепло- и массопереноса в МК-реакторах способствуют значительному увеличению производительности установок, превышая на 1–2 порядка это значение для классических промышленных реакторов. В данном обзоре проведен анализ литературы за 2020–2024 гг., посвященной применению микроканальных технологий для синтеза биодизельного топлива. Особое внимание уделено преимуществам и недостаткам МК-реакторов, а также основным тенденциям их развития.
Об авторах
Д. В. АндреевРоссия
И. А. Лукоянов
Россия
М. Н. Тимофеева
Россия
Список литературы
1. https://www.marketresearchfuture.com/reports/biodieselmarket-1521 — дата обращения 02.06.2024.
2. https://www.infobio.ru/analytics/134.html — дата обращения 02.06.2024.
3. www.trader-oil.ru/informatsiya/dizelnoe-topl ivo-info/biodizel-proizvodstvo-ispolzov/ — дата обращения 02.06.2024.
4. Приложение к закону Алтайского края «Об утверждении стратегии социально-экономического экономического развития Алтайского края до 2035 года. Инвестиционный портал Алтайского края. https://invest.alregn.ru — дата обращения 01.07.2024.
5. Уткина С. // Советская Сибирь. http://www.sovsibir.ru/news/81731 — дата обращения 01.07.2024.
6. https://rccnews.ru/ru/news/petrochemical/68679 — дата обращения 01.07.2024
7. https://sfera.fm/news/mzhi/v-rossii-nachnut-proizvoditbiodizel-iz-otrabotannogo-masla — дата обращения 01.07.2024.
8. ASTM, 2023. «Standard Specification for Biodiesel Fuel Blendstock (B100) for Middle Distillate Fuels», ASTM D6751-23a. DOI:10.1520/D6751-23A, https://www.astm.org/d6751-23a.html — дата обращения 03.07.2024.
9. Hannu Jääskeläinen, Biodiesel Standards & Properties https://dieselnet.com/tech/fuel_biodiesel_std.php#:~:text=(4)%20200%20s%20i f%20fuel ,veget able%20oi l s%20and%20animal%20fats — дата обращения 03.07.2024.
10. ACEA, 2009. “Biodiesel Guidelines”, European Automobile Manufacturers Association, Brussels, Belgium, March 2009. http://www.acea.be/uploads/publications/20090423_B100_Guideline.pdf — дата обращения 03.07.2024.
11. Perez V.H., Silveira Junior E.G., Cubides D.C., David G.F., Justo O.R., Castro M.P.P., Sthel M.S. Heizir, de Castro F. // Chapter 13 in: S.S. da Silva and A.K. Chandel (eds.), Biofuels in Brazil. DOI: 10.1007/978-3-319-05020-1_13.
12. Lourinho G., Brito P. // Rev Environ Sci Biotechnol. 2015. V. 14. P. 287—316. DOI:10.1007/s11157-014-9359-x.
13. Bashir M.A., Wu S., Zhu J., Krosuri A., Khan M.U., Aka R.J.N. // Fuel Processing Technology. 2022. V. 227. Art. 107120. DOI:10.1016/j.fuproc.2021.107120.
14. Tiwari A., Rajesh V.M., Yadav A. Biodiesel production in microreactors: A review // Energy for Sustainable Development. 2018. V. 43. P. 143—161. DOI: https://doi.org/10.1016/j.esd.2018.01.002.
15. Welter R., Silva J. Jr., de Souza M., Lopes M., Taranto O., Santana H. // Preprints. 2022. Art. 2022020257. DOI:10.20944/preprints202202.0257.v1.
16. Atabani A.E., Silitonga A.S., Badruddin I.A., Mahlia T.M.I., Masjuki H.H., Mekhilef S.A. // Renew. Sustain. Energy Rev. 2012. V. 16. P. 2070—2093. DOI:10.1016/j.rser.2012.01.003.
17. Mizik T., Gyarmati G. Economic and Sustainability of Biodiesel Production. A Systematic Literature Review. Clean Technol. 2021. V. 3. P. 19—36. DOI:10.3390/cleantechnol3010002.
18. Федоренко В.Ф., Буклагин Д.С., Мишуров Н.П., Тихонравов В.С. Развитие биоэнергетики, экологическая и продовольственная безопасность. М.: ФГНУ «Росинформагротех», 2009. 114 с.
19. https://tradingeconomics.com/commodity/sunflower-oil — дата обращения 01.07.2024.
20. https://www.allaboutfeed.net/market/feed-statistics/oilseedrape-price-again-approaches-e450-per-ton — дата обращения 01.07.2024.
21. h t t p s : // www.indexmundi.com/commodities/?commodity=soybean-oil — дата обращения 01.07.2024.
22. https://www.indexmundi.com/commodities — дата обращения 01.07.2024.
23. https://tradingeconomics.com/commodity/canola — дата обращения 01.07.2024.
24. https://www.selinawamucii.com/insights/prices/united-statesof-america/castor-oil — дата обращения 01.07.2024.
25. Akpan I.O., Edeh I., Uyigue L. // Petroleum and Chemical Industry International. 2023. V. 6. № 2. P. 131—141. https://www.researchgate.net/publication/370553707_A_Review_on_Biodiesel_Production
26. Maheshwari P., Haider M.B., Yusuf M., Klemeˇs J.J, Bokhari A., Beg M., Al-Othman A., Kumar R., Jaiswal A.K. // Journal of Cleaner Production. 2022. V. 355. Art. 131588. DOI:10.1016/j.jclepro.2022.131588.
27. Википедия. https://ru.wikipedia.org/wiki/Биодизель — дата обращения 02.07.2024.
28. Marchetti J.M., Miguel V.U., Errazu A.F. // Renew. Sustainable Energy Rev. 2007. V. 11. P. 1300—1311. DOI:10.1016/j.rser.2005.08.006.
29. Ismaeel H.K., Albayati T.M., Dhahad H.A., Al-Sudani F.T., Salih I.K., Saady N.M.C., Zendehboudi S. // Chem. Eng. Process. Process Intensif. 2024. Art. 109767. DOI:10.1016/j. cep.2024.109767.
30. Changmai B., Vanlalveni C., Ingle A.P., Bhagat R., Rokhum S.L. // RSC Advances. 2020. V. 10. № 68. P. 41625—41679. DOI: 10.1039/d0ra07931f.
31. Noriega M.A., Narváez P.C. // Energy. 2020. V. 211. Art. 118724. DOI:10.1016/j.energy.2020.118724.
32. Gopi R., Muniyappan D., Ramanathan A. // Chem. Eng. Process. Process Intensif. 2024. V. 195. Art. 109646. DOI:10.1016/j.cep.2023.109646.
33. Thangarasu V., Siddharth R., Ramanathan A. // Ultrason. Sonochem. 2020. V. 60. Art. 104764. DOI:10.1016/j.ultsonch.2019.104764.
34. Subramaniam K., Wong K.Y., Wong K.H., Chong C.T., Ng J.-H. // Energies. 2024. V. 17. Art. 2103. DOI:10.3390/en17092103.
35. Biabani A., Khoshhal A., Aghel B. // Fuel. 2023. V. 333. Art. 126270. DOI:10.1016/j.fuel.2022.126270.
36. Yusuf H.A., Al Abbasi O., Alalqam W.M., Alwadi A.A., Alnajim M.M. // Cleaner Energy Systems 7. 2024. Art. 100098. DOI:10.1016/j.cles.2023.100098.
37. Muranaka Y., Maki, T., Hasegawa I., Nakagawa H., Kubota R., Kaji R., Mae K. // J. Chem. Eng. Jpn. 2023. V. 56. Art. 2213283. DOI:10.1080/00219592.2023.2213283.
38. Gopi R., Thangarasu V. Angkayarkan Vinayakaselvi M., Ramanathan A. // Renew. Sustainable Energy Rev. 2022. V. 154. Art. 111869. DOI:10.1016/j.rser.2021.111869.
39. Pavlovic S., Šelo G., Marinkovic D., Planinic M., Tišma M., Stankovic M. // Micromachines. 2021. V. 12. Art. 120. DOI:10.3390/mi12020120.
40. Mohd Laziz A., KuShaari K., Azeem B., Yusup S., Chin J., Denecke J. // Chem. Eng. Sci. 2020. V. 219. Art. 115532. DOI:10.1016/j.ces.2020.115532.
41. Mohd Laziz A., Chuah C.Y., Denecke J., Bilad M.R., Ku Shaari K.Z. // Sustainability. 2023. V. 15. Art. 6148. DOI:10.3390/ su15076148.
42. Aghel B., Gouran A., Parandi E., Jumeh B.H., Nodeh H.R. // Renew. Energy. 2022. V. 200. P. 294—302. DOI:10.1016/j.renene.2022.09.045.
43. Mohadesi M., Gouran A., Dehnavi A.D. // Energy. 2021. V. 219. Art. 119671. DOI:10.1016/j.energy.2020.119671.
44. Mohadesi M., Aghel B., Maleki M., Ansari A. // Fuel. 2020. V. 273. Art. 117736. DOI:10.1016/j.fuel.2020.117736.
45. Mohadesi M., Aghel B., Maleki M., Ansari A. // Fuel. 2020. V. 263. Art. 116659. DOI:10.1016/j.fuel.2019.116659.
46. Mohadesi M., Aghel B., Maleki M., Ansari A. // Renew. Energy. 2019. V. 136. P. 677—682. DOI:10.1016/j. renene.2019.01.039.
47. Aghel B., Mohadesi M., Razmehgir M.H., Gouran A. // Biomass Convers. Biorefinery. 2022. V. 13. P. 13921—13935. DOI:10.1007/s13399-021-02262-7.
48. Gojun M., Šalic A., Zelic B. // Renew. Energy. 2021. V. 180. P. 213—221. DOI:10.1016/j.renene.2021.08.064.
49. Abdulla Yusuf H., Elkanzi E.M., Hossain S.M.Z., Alsaei A.M., Alhindy A.H., Ebrahem E. // Arab. J. Basic Appl. Sci. 2020. V. 27. P. 239—247. DOI:10.1080/25765299.2020.1766789.
50. Yusuf H.A., Hossain S.M.Z., Aloraibi S., Alzaabi N.J., Alfayhani M.A., Almedfaie H.J. // Chem. Eng. Process. Process Intensif. 2022. V. 172. Art. 108792. DOI:10.1016/j.cep.2022.108792.
51. Akkarawatkhoosith N., Bangjang T., Kaewchada A., Jaree A. //Energy Rep. 2023. V. 9. P. 5299—5305. DOI:10.2139/ssrn.4191092.
52. Jume B.H., Parandi E., Nouri M., Aghel B., Gouran A., Nodeh H.R., Hesam kamyab, Cho J., Rezania S. // Chem. Eng. Process. Process Intensif. 2023. V. 191. Art. 109479. DOI:10.1016/j.cep.2023.109479.
53. Yue Q., Gao L., Xiao G., Xu W. // Energies. 2023. V. 16. Art. 4798. DOI:10.3390/en16124798.
54. Thangarasu V., Siddharth R., Ramanathan A. // Ultrason. Sonochem. 2020. V. 60. Art. 104764. DOI:10.1016/j.ultsonch.2019.104764.
55. Yusuf H.A., Abdulla A.F., Radhi F.A., Hussain Z.J.A. // Energy Nexus. 2024. V. 13. Art. 100276. DOI:10.1016/j.nexus.2024.100276.
56. Guan G., Kusakabe K., Moriyama K., Sakurai N. // Ind. Eng. Chem. Res. 2009. V. 48. P. 1357—1363. DOI:10.1021/ie800852x.
57. Baydir E., Aras O. // Chem. Eng. Process. Process Intensif. 2022. V. 170. Art. 108719. DOI:10.1016/J.CEP.2021.108719.
Рецензия
Для цитирования:
Андреев Д.В., Лукоянов И.А., Тимофеева М.Н. Применение микроканальных реакторов для производства биодизельного топлива. Катализ в промышленности. 2025;25(2):3-17. https://doi.org/10.18412/1816-0387-2025-2-3-17
For citation:
Andreev D.V., Lukoyanov I.A., Timofeeva M.N. Microchannel reactor technologies for biodiesel production. Kataliz v promyshlennosti. 2025;25(2):3-17. (In Russ.) https://doi.org/10.18412/1816-0387-2025-2-3-17